Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu
Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu (TFP – transference focused therapy), jest modyfikacją klasycznego modelu pracy psychoanalitycznej. Przynależy ona do nurtu teoretycznego teorii relacji z obiektem. Oznacza to, że metoda ta zajmuje się analizą specyficznego wzorca relacji pacjenta, który to wzorzec pacjent nieuchronnie prezentuje podczas psychoterapii. Podstawowymi jednostkami tego osobistego wzorca relacji są obrazy ja i drugiej osoby (obiektu) połączone poprzez określony afekt. Przykładem takiego wzorca relacji będzie wyobrażenie o obrazie ja, jako zawstydzonym, znajdujące się w relacji z zawstydzającym obiektem, które realizuje się w relacji terapeutycznej w fantazji pacjenta.
Jak teoria przenosi się na praktykę
Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu polega na analizie tych podstawowych jednostek – par wyobrażeń ja i wyobrażeń obiektu, tj., diad self i obiektu – oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi parami. Zakłada się, że jedne z tych par – te świadome – reprezentują nasze mechanizmy obronne. Chroniące przed parami nieświadomymi, tymi które reprezentują nasze pragnienia, albo wyobrażenia, które są odbierane przez nas jako zagrażające. Celem terapii jest zrozumienie przed czym broniły pacjenta te świadome wyobrażenia o sobie i innych, oraz poznanie tych nieświadomych wyobrażeń i potrzeb oraz zrozumienie dlaczego stanowiły one dla pacjenta coś na tyle niebezpiecznego, by ten musiał je tak radykalnie odrzucać.
Objawy i patologiczne sposoby funkcjonowania rozumiane są tutaj jako wynikające z wadliwie skonstruowanych obron. Mogą wynikać także z nieprawidłowo lub w niepełny sposób rozładowywanych pragnień. Opracowanie tego, przed czym te obrony miały chronić pacjenta sprawia, że te patologiczne obrony przestają być potrzebne, a rezultatem tego zostaje utworzony nowy sposób zaspokajania potrzeb. W efekcie celem psychoterapii skoncentrowanej na przeniesieniu jest nie tyle zrozumienie i akceptacja pewnych wzorców, ale ich trwała modyfikacja.
Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu jest o tyle warta zainteresowania, gdyż jest potwierdzoną badawczo metodą pracy psychoterapeutycznej. Jej skuteczność została także porównana z innymi nowoczesnymi podejściami psychoterapeutycznymi, takimi jak psychoterapia poznawczo-behawioralna. Jest ona także stale rozwijana. Dlatego można ją traktować jako metodę dobrze dopasowaną do współczesnych problemów psychologicznych, z jakimi zgłaszają się do terapii pacjenci.